Trong quá trình triển khai IoT và các hệ thống giám sát nước sạch, nhiều doanh nghiệp, kỹ sư vận hành và cán bộ quản lý thường gặp khó khăn khi tiếp cận các thuật ngữ kỹ thuật chuyên ngành. Việc hiểu đúng và thống nhất khái niệm không chỉ giúp lựa chọn thiết bị phù hợp mà còn hỗ trợ vận hành, phân tích dữ liệu và làm việc hiệu quả với nhà cung cấp giải pháp. Dưới đây là những thuật ngữ phổ biến nhất trong IoT và giám sát nước sạch mà ngành nước thường xuyên sử dụng hiện nay.
IoT (Internet of Things) là thuật ngữ chỉ mạng lưới các thiết bị vật lý được gắn cảm biến, phần mềm và kết nối mạng để thu thập – truyền dữ liệu tự động. Trong ngành nước sạch, IoT cho phép giám sát áp suất, lưu lượng, mực nước và chất lượng nước theo thời gian thực mà không cần đo thủ công. IoT chính là nền tảng cốt lõi của quá trình chuyển đổi số trong quản lý hệ thống cấp nước.
Data Logger (Datalogger) là thiết bị ghi và lưu trữ dữ liệu tự động từ các cảm biến. Data Logger thường được lắp tại DMA, trạm bơm, bể chứa hoặc trên tuyến ống để thu thập thông số như áp suất, lưu lượng, mực nước và truyền về trung tâm qua 3G/4G, NB-IoT hoặc LoRa. Đây là “bộ não thu thập dữ liệu” của hệ thống giám sát nước sạch.
Cảm biến (Sensor) là thiết bị đo các thông số vật lý hoặc hóa học của nước. Trong giám sát nước sạch, các cảm biến thường gặp gồm cảm biến áp suất, cảm biến lưu lượng, cảm biến mực nước, cảm biến pH, độ đục, clo dư, ORP, độ dẫn điện (EC/TDS). Cảm biến quyết định độ chính xác của dữ liệu nên được xem là thành phần quan trọng hàng đầu.
DMA (District Metered Area) là khu vực mạng lưới cấp nước được chia tách để đo và quản lý độc lập lưu lượng và áp suất. DMA giúp doanh nghiệp cấp nước kiểm soát thất thoát, so sánh sản lượng nước vào – ra và phát hiện rò rỉ hiệu quả. Hệ thống IoT và Data Logger là công cụ không thể thiếu để vận hành DMA hiện đại.
NRW (Non-Revenue Water) hay thất thoát – thất thu nước là lượng nước đã sản xuất nhưng không được ghi nhận doanh thu do rò rỉ, vỡ ống, gian lận hoặc sai số đo. Giảm NRW là mục tiêu trọng tâm của ngành nước Việt Nam, và các giải pháp IoT đóng vai trò then chốt trong việc phát hiện và xử lý nguyên nhân thất thoát.
SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition) là hệ thống giám sát và điều khiển trung tâm, cho phép thu thập dữ liệu, hiển thị trạng thái và điều khiển thiết bị từ xa. Trong ngành nước, SCADA thường tích hợp với Data Logger và các cảm biến IoT để quản lý nhà máy nước, trạm bơm và mạng lưới phân phối.
Cloud / Nền tảng dữ liệu đám mây là nơi lưu trữ và xử lý dữ liệu giám sát từ các thiết bị IoT. Cloud cho phép truy cập dữ liệu mọi lúc, mọi nơi, hỗ trợ phân tích xu hướng, xuất báo cáo và chia sẻ dữ liệu giữa các bộ phận quản lý.
Giao thức truyền thông là chuẩn giao tiếp giữa thiết bị và hệ thống, phổ biến gồm Modbus, RS-485, TCP/IP, MQTT. Trong IoT ngành nước, các giao thức này đảm bảo dữ liệu được truyền ổn định, đồng bộ và dễ tích hợp với hệ thống hiện có.
NB-IoT, LoRa, 3G/4G là các công nghệ truyền dữ liệu không dây thường dùng cho Data Logger. NB-IoT và LoRa có ưu điểm tiêu thụ điện thấp, phù hợp thiết bị dùng pin hoặc năng lượng mặt trời, trong khi 3G/4G cho tốc độ truyền nhanh và độ ổn định cao tại khu vực đô thị.
Cảnh báo (Alarm) là chức năng tự động gửi thông báo khi thông số vượt ngưỡng cài đặt, chẳng hạn áp suất giảm đột ngột, lưu lượng tăng bất thường hoặc clo dư thấp. Cảnh báo sớm giúp đơn vị cấp nước xử lý sự cố kịp thời, hạn chế gián đoạn cấp nước và giảm thiệt hại.
Có thể thấy, việc nắm vững các thuật ngữ IoT và giám sát nước sạch không chỉ giúp doanh nghiệp hiểu rõ hệ thống mình đang vận hành mà còn là nền tảng để triển khai hiệu quả các giải pháp giảm thất thoát, tối ưu chi phí và nâng cao chất lượng dịch vụ cấp nước.
Đây cũng là bước khởi đầu quan trọng cho lộ trình chuyển đổi số bền vững của ngành nước trong giai đoạn hiện nay.
Tìm hiểu về các thiết bị IoT do Sao Việt nghiên cứu & sản xuất:
– Thu thập dữ liệu Data Logger (Click để xem)
– Cảm biến (Sensors) (Click để xem)
– Tủ quan trắc môi trường (Click để xem)
Sao Việt – Chất lượng là niềm tin
Liên hệ ngay để nhận báo giá và tư vấn kỹ thuật chi tiết qua:
– Phone/Zalo: 0987.361.111 hoặc 0968.818.899
– Email: info@saovietgroup.com.vn
– Website: saoviet.com.vn
